Süpürge.Net! Haber Süpürücü haber sitesi..
Bu yazımızda alerjilerin ne olduğunu ve yaygın alerji türlerini tartışacağız. Alerji, bağışıklık sisteminin normalde zararlı olmayan maddelere aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Birçok kişi alerjik reaksiyonlar yaşayabilir ve bu reaksiyonlar farklı semptomlara yol açabilir. Yazının ilerleyen kısımlarında yaygın olarak görülen alerji türlerini, semptomlarını, tanı ve tedavi yöntemlerini daha ayrıntılı olarak ele alacağız.
Alerji Nedir?
Alerji, vücudun bağışıklık sisteminin normalde zararsız olan maddelere aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bağışıklık sistemi aslında vücudu enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı koruyan bir savunma mekanizmasıdır. Ancak bazı insanlarda bağışıklık sistemi polen, ev tozu akarları, hayvan tüyleri, gıdalar, ilaçlar veya böcek sokmaları gibi zararsız maddelere aşırı tepki verir. Alerjik reaksiyonlar bağışıklık sisteminin bu aşırı tepkisinden kaynaklanır. Bağışıklık sistemi antikorlar üretir ve bu maddelere maruz kaldığında histamin gibi kimyasallar salgılar. Histamin alerjik semptomlara neden olan temel kimyasallardan biridir.
Alerjik Reaksiyonlar ve Belirtiler
Alerjik reaksiyonlar vücudun maruz kaldığı alerjenlere bağlı olarak farklı semptomlara neden olabilir. Her bireyin alerjik reaksiyonları farklı olabilir ve semptomların şiddeti farklılık gösterebilir. Bazı yaygın alerji belirtileri arasında burun akıntısı, hapşırma, kaşıntılı deri döküntüsü, gözlerde kızarıklık, şişlik, nefes darlığı, mide bulantısı ve ishal yer alır.
Yaygın Alerji Türleri
4.1. Yaygın Alerji Türleri
4.1.1. Polen Alerjisi Polen alerjisi özellikle bahar aylarında ortaya çıkan bir alerji türüdür. Ağaç poleni, çim poleni veya çim poleni gibi bitkilerin çiçeklerinden yayılan polenlere karşı aşırı duyarlılık reaksiyonu gelişir. Polen alerjisi olan kişilerde hapşırma, burun akıntısı, gözlerde kaşıntı ve boğaz ağrısı gibi belirtiler görülür. 4.1.2. Gıda Alerjisi Gıda alerjileri, belirli yiyecek veya içeceklerin tüketilmesinden sonra ortaya çıkan alerjik reaksiyonlardır. En yaygın gıda alerjileri arasında fındık, deniz ürünleri, süt, yumurta, buğday, soya ve yer fıstığı bulunur. Gıda alerjileri ciddi olabilir ve nefes darlığı, dudakların ve dilin şişmesi ve kusma gibi yaşamı tehdit eden semptomlara yol açabilir. 4.1.3. Hayvan Alerjisi Hayvan alerjileri, evcil hayvanların kürküne, tüylerine veya tükürüğüne karşı alerjik reaksiyonlardır. Köpek ve kedi tüylerine karşı hassasiyet özellikle yaygındır. Hayvan alerjisi olan kişilerde burun tıkanıklığı, gözlerde kaşıntı, hapşırma ve deri döküntüleri gibi belirtiler görülebilir. 4.1.4. İlaç Alerjisi İlaç alerjileri bazı ilaçlara karşı alerjik reaksiyonlardır. Antibiyotikler, aspirin, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ve bazı kanser ilaçları gibi ilaçlar alerjik reaksiyonlara neden olabilir. İlaç alerjisi belirtileri arasında deri döküntüleri, kaşıntı, nefes darlığı, hırıltı ve anafilaksi gibi ciddi reaksiyonlar bulunabilir. 4.1.5. Böcek Sokması Alerjisi Böcek sokması alerjileri, arılar, eşekarısı, bombus arıları veya bombus arıları gibi böceklerin sokmalarından kaynaklanan alerjik reaksiyonlardır. Böcek sokmasına alerjisi olan kişilerde şişlik, döküntü, kaşıntı, nefes darlığı, mide bulantısı ve baş dönmesi gibi belirtiler görülebilir.
4.2. Cilt Alerjileri
4.2.1. Egzama Egzama, ciltte kızarıklık, kaşıntı, kuruluk ve bazen kabarcıklarla karakterize bir cilt hastalığıdır. Egzama sıklıkla alerjik reaksiyonlarla ilişkilidir ve kontakt dermatit veya atopik dermatit gibi farklı türleri vardır. Egzama belirtileri tedavi edilebilir ve kaşıntıyı azaltmak için nemlendiriciler ve kortikosteroid kremler kullanılabilir. 4.2.2. Ürtiker Ürtiker, ciltte kırmızı, kabarık, kaşıntılı döküntülerin meydana geldiği bir cilt rahatsızlığıdır. Alerjenlere maruz kalındığında veya bazı ilaçlar tarafından tetiklendiğinde ortaya çıkabilir. Ürtiker sıklıkla kaşıntı ve rahatsızlıkla birlikte gelir. Antihistaminikler ve kortikosteroidler ürtiker semptomlarını hafifletmek için yaygın olarak kullanılan ilaçlardır. 4.2.3. Kontakt Dermatit Kontakt dermatit, cilt alerjenlere veya tahriş edici maddelere maruz kaldığında ortaya çıkan bir cilt reaksiyonudur. Örneğin bazı şifalı bitkiler, deterjanlar, parfümler veya metal alaşımları gibi maddeler kontakt dermatite neden olabilir. Ciltte kızarıklık, kaşıntı, kabarcıklar, bazen de kuruluk ve soyulma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Kontakt dermatit tedavisinde kortikosteroid kremler ve nemlendiriciler kullanılabilir.
4.3. Solunum Alerjileri
4.3.1. Astım Astım, hava yollarının kronik inflamasyonu ve daralması sonucu ortaya çıkan bir solunum hastalığıdır. Astımın belirtileri arasında öksürük, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi ve hırıltı yer alır. Alerjenlere maruz kalındığında astım belirtileri artabilir. Astımı tedavi etmek için bronkodilatörler ve kortikosteroidler gibi ilaçlar kullanılır. 4.3.2. Sinüzit Sinüzit, sinüs boşluklarının iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir enfeksiyon veya alerji durumudur. Sinüsler yüz kemiklerinde bulunan hava dolu boşluklardır. Sinüzit belirtileri arasında burun tıkanıklığı, yüz ağrısı, baş ağrısı, öksürük ve yorgunluk yer alır. Sinüzit tedavisinde antibiyotikler, burun spreyleri ve semptomları hafifletmeye yönelik ilaçlar kullanılabilir. 4.3.3. Rinit Rinit, burun içindeki dokuların iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Alerjenlere maruz kalındığında ortaya çıkan alerjik rinit, burun akıntısı, hapşırma, burun kaşıntısı ve tıkanıklığı gibi belirtilere neden olur. Antihistaminikler, burun spreyleri ve alerji aşıları, rinit semptomlarını hafifletmek için kullanılan yaygın tedavilerdir.
4.4. Sindirim Sistemi Alerjileri
4.4.1. Gluten Alerjisi Gluten alerjisi veya çölyak hastalığı, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten proteinine karşı alerjik bir reaksiyondur. Gluten alerjisi olan kişilerde mide bulantısı, karın ağrısı, ishal, kilo kaybı ve deri döküntüleri gibi belirtiler görülebilir. Gluten alerjisinin tek tedavisi gluten içeren gıdalardan tamamen kaçınmaktır. 4.4.2. Laktoz İntoleransı Laktoz intoleransı, süt ve süt ürünlerinde bulunan laktoz şekerinin sindirilememesidir. Laktoz intoleransı olan kişilerde mide bulantısı, karın ağrısı, gaz, şişkinlik ve ishal gibi sindirim sistemi semptomları görülebilir. Laktoz intoleransının tedavisi, laktoz içeren gıdalardan kaçınmak veya laktoz sindirimini kolaylaştıran enzim takviyeleri kullanmaktır. 4.4.3. Deniz Ürünleri Alerjisi Deniz ürünleri alerjisi, balık ve kabuklu deniz hayvanlarına karşı oluşan alerjik bir reaksiyondur. Deniz ürünleri alerjisi olan kişilerde deri döküntüleri, karın ağrısı, mide bulantısı, ishal ve hırıltı gibi belirtiler görülebilir. Deniz ürünleri alerjisi olan bireylerin bu besinlerden uzak durması önemlidir.
Çözüm
Alerji, vücudun zararsız maddelere aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Yaygın alerji türleri arasında polen alerjisi, gıda alerjisi, hayvan alerjisi, ilaç alerjisi ve böcek sokması alerjisi bulunur. Ayrıca cilt alerjileri, solunum yolu alerjileri ve sindirim sistemi alerjileri de sık görülen alerji türleri arasındadır. Her alerji türü farklı semptomlara neden olabilir ve tedavi yöntemleri farklılık gösterebilir. Alerji belirtilerini önlemek için alerjenlerden uzak durmak ve doktor tavsiyelerine uymak önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Alerji nasıl teşhis edilir?
Alerji tanısı genellikle tıbbi öykü, fizik muayene ve alerji testleri ile konur. Alerjenlere maruz kalmanın semptomlara neden olup olmadığını belirlemek için cilt testleri veya kan testleri kullanılabilir.
2. Alerji tedavisi mümkün mü?
Evet alerji tedavisi mümkündür. Tedavi yöntemleri arasında antihistaminikler, kortikosteroidler, immünoterapi (alerji aşısı) ve alerjenden kaçınma yer alır.
3. Alerjiyi önlemek için ne yapabilirim?
Alerjilerden kaçınmak için alerjenlerle teması sınırlamak önemlidir. Örneğin polen alerjisi olan bir kişi bahar aylarında açık hava aktivitelerini kısıtlayabilir veya besin alerjisi olan bir kişi alerjik reaksiyona neden olan gıdaları tüketmekten kaçınabilir.
4. Alerji çocuklarda da görülür mü?
Evet çocuklarda da alerji görülebilir. Çocuklarda en sık görülen alerji türleri arasında gıda alerjileri, hayvan alerjileri ve atopik dermatit (egzama) yer alır.
5. Alerji tedavisi uzun vadeli bir çözüm müdür?
Alerji tedavisi semptomları kontrol altına alabilir ve yaşam kalitesini iyileştirebilir ancak bazı durumlarda alerji tamamen ortadan kalkmayabilir. Tedaviye düzenli olarak devam etmeniz ve doktorunuzun tavsiyelerine uymanız önemlidir.
